Το περίφημο και αμφιλεγόμενο κομμάτι από το «Easter» του 1978 δεν υπάρχει πλέον στις πλατφόρμες αναπαραγωγής μουσικής.
08/11/2022
To Rock N Roll Nigger είναι το τελευταίο A-side track του Patti Smith Group από τον διάσημο δίσκο του 1978, «Easter», γραμμένο από τη Smith και τον Lenny Kaye. Αν και σήμερα μας φαίνεται αδιανόητο να κυκλοφορεί ένα τέτοιο κομμάτι από λευκούς, στα ‘70s είχε βρει έδαφος ―ενώ το 1994 έγινε επιτυχία μέσα από το σάουντρακ της ταινίας Natural Born Killers.
«Το “Rock and Roll N*****” επιχείρησε να μετακινήσει τον προσδιορισμό μακριά από το φυλετικό του context, ώστε να περιγράψει οποιονδήποτε θεωρείται περιθωριακός, συμπεριλαμβανομένων των Jimi Hendrix, Jackson Pollack, του Ιησού Χριστού […]. Ένιωθα χαμένη και το κόστος του δεν με ενδιέφερε. Ήμουν χαμένη και το κόστος ήταν να βρίσκομαι εκτός κοινωνίας», δήλωνε η Patti Smith παλαιότερα για το τραγούδι.
Αυτή την εβδομάδα, το κομμάτι ξαφνικά εξαφανίστηκε από όλες τις streaming πλατφόρμες, σύμφωνα με σχετικό ρεπορτάζ του Rolling Stone· αυτό σημαίνει πως πλέον δεν υπάρχει διαθέσιμο στις δημοφιλείς πλατφόρμες αναπαραγωγής μουσικής όπως τα Spotify, Apple Music, Tidal και Amazon Music ―αν και, φυσικά, όποιος ψάχνει βρίσκει.
Ούτε η Smith, ούτε ο Kaye έχουν σχολιάσει ακόμη την απόφαση σχετικά με αυτή τη διαγραφή. Πάντως, πίσω στο 1978, η μουσικός είχε υπερασπιστεί το κομμάτι στα liner notes του δίσκου, δικαιολογώντας τον αμφιλεγόμενο όρο στον τίτλο του.
Σε συνέντευξή της το 1996 στο περιοδικό Rolling Stone, η ίδια είχε δηλώσει: «Θα μπορούσες να αποκαλέσεις τον Michelangelo και τον Leonardo da Vinci νέγρους –οι άνθρωποι που δημιουργούσαν τέχνη για το παλάτι, αλλά έπρεπε να μπαίνουν σε αυτό από την πίσω πόρτα. Ο Beethoven δεν επιτρεπόταν να μπει από την κύρια είσοδο στο παλάτι».
Στο τραγούδι, η Smith αυτοπροσδιορίζεται ως nigger, υπό μία παράδοξη οπτική που συνεχίζει την παράδοση του Αμερικανού συγγραφέα Norman Mailer για το Λευκό Νέγρο, υιοθετώντας την μαύρη κουλτούρα για να εκφράσει πράγματα που πιστεύει ότι ο δικός της πολιτισμός δεν θα επιτρέψει, αλλά μέσω αυτής της εξίσωσης, απορρίπτοντας την καταπίεση που η λευκή κουλτούρα έχει ιστορικά επιβάλει στους άλλους. Αν και στιχουργικά, το κομμάτι δεν είναι τόσο άβολο όσο το Woman Is The Ni***r Of the World των John Lennon και Yoko Ono (βλ. εδώ), εν έτει 2022 είναι σίγουρα παρωχημένο.
Σε μια συνέντευξη μετά την κυκλοφορία του «Easter», η Smith συζήτησε το τραγούδι με ένα δημοσιογράφο του Rolling Stone.
Δημοσιογράφος: Τις προάλλες είπατε ότι αν κάποιος είχε τα προσόντα να είναι νέγρος, αυτός ήταν ο Mick Jagger. Πώς έχει ο Mick Jagger τα προσόντα να είναι νέγρος;
Smith: Στα liner notes επαναπροσδιόρισα τη λέξη nigger ως καλλιτέχνη-μεταλλαγμένο που ξεπερνούσε το φύλο.
Δ: Δεν κατάλαβα πώς υπέφερε ο Μικ Τζάγκερ όπως όλοι όσοι μεγάλωσαν στο Χάρλεμ.
S: Η ταλαιπωρία δεν σε κάνει μαύρο. Δηλαδή και εγώ μεγάλωσα φτωχή. Στυλιστικά πιστεύω ότι πληροί τις προϋποθέσεις. Νομίζω ότι ο Mick Jagger έχει υποφέρει πολλά. Έχει επίσης μεγάλη καρδιά και πιστεύω, ξέρεις, ακόμα και στις πιο κυνικές στιγμές του, μεγάλη αγάπη για τα παιδιά του. Έχει πολλή ψυχή.
Δηλαδή, δεν καταλαβαίνω την ερώτηση. Νομίζεις ότι οι μαύροι είναι καλύτεροι από τους λευκούς; Μεγάλωσα με μαύρους. Είναι σαν να μπορώ να περπατήσω στο δρόμο και να πω σε ένα παιδί, «Γεια σου νέγρε». Δεν έχω κανένα είδος υπερ-σεβασμού ή φόβου για τέτοια πράγματα. Όταν κάνω τέτοιες δηλώσεις, δεν είναι για να αναλυθούν, γιατί είναι περισσότερο χιουμοριστικές δηλώσεις. Έχω μια αίσθηση του χιούμορ, ξέρετε, η οποία είναι περίεργη που οι περισσότεροι άνθρωποι ξεπερνούν εντελώς όταν ασχολούνται μαζί μου. Ποτέ δεν διάβασα τίποτα όπου κάποιος μίλησε για την αίσθηση του χιούμορ μου. Πολλά από αυτά που λέω είναι αληθινά, αλλά υποτίθεται ότι είναι αστεία.
View this post on Instagram
Αν και καταλαβαίνουμε την πρόθεση και τη σκέψη πίσω από όλο αυτό, η ξαφνική διαγραφή του τραγουδιού από το internet είναι πολύ παράξενη ―δεδομένης της προηγούμενης υπεράσπισης του όρου σε συγκεκριμένο πλαίσιο. Άλλωστε, η Smith έπαιζε το τραγούδι σε live εμφανίσεις της μέχρι και το 2019, ενώ εννοείται πως διάφορες διασκευές του κομματιού παραμένουν στις πλατφόρμες streaming, συμπεριλαμβανομένων αυτών των Marilyn Manson, the Oxydants, όπως και ενός remix του Trent Reznor.
Πάντως το 1978 η λέξη θεωρούνταν ήδη αρκετά προσβλητική για να κρατήσει το κομμάτι μακριά από τα ραδιόφωνα: δεν κυκλοφόρησε ποτέ ως single, παρά τη δημοτικότητά του στο ζωντανό κοινό. Το 2008, το Rock N Roll Ni***r συμπεριλήφθηκε στο The Pitchfork 500, έναν μουσικό οδηγό που απαριθμεί τα κορυφαία 500 τραγούδια μεταξύ 1977 και 2006.
Αναρωτιόμαστε πώς θα σχολιαστεί η κίνηση από την ίδια τη Smith τις επόμενες μέρες ―ή και αν θα σχολιαστεί καθόλου. Αν και εκ πρώτης όψεως μπορεί να μοιάζει με ετεροχρονισμένη τακτική πολιτικής ορθότητας, το να διαγράφουμε πράγματα είναι σαν να αρνιόμαστε ότι συνέβησαν…
Δες και αυτό: https://www.pepper966.gr/patti-smith-vgeite-stoys-dromoys/
